Vlaanderen zet in op digitale radio

Vlamingen luisteren graag en veel naar de radio, 3 op 4 doet dat zelfs dagelijks. Bijna allemaal luisteren we maandelijks ministens 1 keer naar de radio. De digitalisering van de media is al enige jaren aan de gang. Minister van media Sven Gatz wil die evolutie nu doortrekken naar de radiosector.

Vlaanderen zet dan ook volop in op de omschakeling naar digitale radio, meer bepaald DAB+. De publieke radiostations (Radio 1, Radio 2, Klara, Studio Brussel en MNM) zijn nu al zowel op FM als digitaal beschikbaar. Om ook de landelijke commerciële radio’s (Q Music, Joe FM en Nostalgie) naar DAB+ te geleiden, verlengt het ontwerpdecreet de lopende vergunningen met vier jaar, tot einde 2021. Vanaf 1 september 2018 moeten deze zenders ook op DAB+ beschikbaar zijn. Een datum voor de afschakeling van de FM-band (de zgn. analoge switch-off) wordt na een breed overleg tussen de belanghebbenden in het najaar bepaald.

Sven Gatz: ‘We willen volop inzetten op de modernisering van het Vlaams radiolandschap. Radio-uitzendingen op DAB+ hebben een betere kwaliteit. Bovendien laat DAB+ toe om meer radiostations te creëren die in heel Vlaanderen comfortabel te beluisteren zijn. Dit komt zowel de concurrentie als de luisteraars ten goede. Zij zullen meer keuze hebben. Door na de publieke nu ook de landelijke commerciële radiostations een tijdspad naar digitale radio te geven, zorgen we ervoor dat Vlaanderen in Europa mee is.’

In het ontwerp van decreet richt Gatz ook een nieuwe categorie van radiozenders op: de netwerkradio’s.  Met een viertal nieuwe commerciële radiostations met een voornamelijk stedelijke dekking wil de Mediaminister het radiolandschap diverser maken en de concurrentie stimuleren. De nieuwe radio’s starten op de FM-band, waar ze door meer dan de helft van de luisteraars in Vlaanderen ontvangen kunnen worden. Later, na een onderzoek naar de verdeling van de beschikbare capaciteit, zullen deze netwerkradio’s ook op DAB+ moeten uitzenden en kunnen ze evolueren naar een landelijk net.

Voor de kandidaat-uitbaters van deze nieuwe categorie van radio’s komt er een oproep in 2017. De kandidaten dienen professionele media-ervaring te kunnen voorleggen en zullen zich met hun programmatie moeten toespitsen op welomschreven profielen: Vlaamse en Nederlandstalige muziek, nieuws- en informatiezender en genre- of themaradio, bijvoorbeeld jazz of sport. Zij zullen een vergunning krijgen voor negen jaar.

Het ontwerpdecreet zal tenslotte de lokale radio’s versterken. Zij blijven op de FM-band uitzenden, maar via samengevoegde frequenties. Zo kunnen ze meer luisteraars bereiken en in een groter gebied lokale reclame-inkomsten werven. De verbindende opdracht eigen aan de radio’s met een beperkt bereik, blijft ook voor de nieuw te vergunnen lokale radio’s belangrijk. De zenders kunnen zo’n band tot stand brengen door zich te richten naar alle inwoners van het zendgebied of naar doelgroepen in dat gebied, bijvoorbeeld studenten. Ook voor de lokale radio’s volgt in 2017 een oproep. De uitverkorenen zullen dan zoals de netwerkradio’s een vergunning krijgen voor negen jaar.

Na een onderzoek door het departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media (CJSM) en de Vlaamse Regulator voor de Media (VRM), besliste de Vlaamse Regering ook om geen vierde landelijk commercieel radiostation te vergunnen. Het onderzoek wees immers uit dat zo’n vierde landelijk commercieel radionet op de FM-band technisch niet haalbaar is zonder de ontvangst van bestaande zenders ernstig te verstoren.

Het departement CJSM  voerde berekeningen uit over de mogelijke frequentieverdelingen vanuit de optie dat de bestaande zenders ongestoord beluisterbaar moeten blijven. De VRM, een onafhankelijke waakhond, reed gedurende twaalf dagen 3.000 kilometer langs Vlaamse wegen om veldtesten te doen op basis van een door de sector voorgestelde nieuwe frequentieverdeling. Daaruit bleek bijvoorbeeld dat er een groot kwaliteitsverlies was voor verschillende VRT-zenders en dat de ontkoppeling van Radio 2 in grote delen van de provincies Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant niet langer zou overeenstemmen met de provinciegrenzen. 

Hoewel er dus geen vierde landelijke commerciële zender op de FM-band komt, stelt Gatz dat er in de nabije toekomst toch meer diversiteit en concurrentie in het radiolandschap zal zijn: ‘Aangezien de nieuwe netwerkradio’s ook digitaal zullen kunnen uitzenden op DAB+, kunnen zij op die manier uitgroeien tot landelijke commerciële radiostations,’ zegt Sven Gatz. ‘Wat meteen een bijkomende wortel is om zo snel mogelijk de omschakeling naar DAB+ te kunnen doorvoeren. Hoe meer DAB+ ingeburgerd geraakt, hoe sneller we kunnen overgaan naar het afsluiten van de FM-band voor landelijke radio’s.’