Opiniestuk: laat een Hoge Raad loon en statuut van politici bepalen

Het politieke bedrijf in ons land en elders maakt weer roerige tijden door. Gisteren meldde Het Laatste Nieuws op basis van een peiling van de krant, VTM Nieuws, RTL en Le Soir dat zeven op de tien Belgen negatieve gevoelens hebben als ze aan politiek denken: walging, wantrouwen en angst. De democratie wordt op de proef gesteld en stelt soms ook zichzelf onnodig op de proef: een van de belangrijkste pijnpunten in de relatie politiek-burger is zeker de verloning van politici. Daarbij spelen twee elementen.

Ten eerste: waarom worden verkozenen maar dan vooral parlementsleden en ministers goed betaald? De voornaamste reden is dat ze onafhankelijk hun werk moeten kunnen doen en niet afhankelijk zijn van mensen die hen in de verleiding zouden kunnen brengen om in ruil voor deze of gene beleidsbeslissing op maat een enveloppe onder tafel toegeschoven te krijgen. Omgekeerd is de regel om politici fatsoenlijk te betalen er ook gekomen omdat men absoluut wilde vermijden dat anders enkel mensen met veel geld aan politiek zouden kunnen doen. Iedereen kan kandidaat zijn bij verkiezingen, iedereen kan verkozen worden. Ik denk dat ondanks de turbulentie waar we momenteel in zitten, veel burgers deze argumenten nog steeds hout vinden snijden.

Maar er is een tweede knelpunt dat het bovenstaande danig ondermijnt en dat is dat politici de enige beroepsgroep (het is een roeping ja, maar ook een beroep, een métier) zijn die zelf hun loon bepalen en dat valt steeds minder uit te leggen. Als jong Brussels parlementslid heb ik midden jaren negentig van de vorige eeuw een voorstel gedaan om een apart orgaan te creëren dat de lonen, vergoedingen en het statuut van politici zou vaststellen. Ik wil dit vandaag met aandrang herhalen. Dat zou m.i. best een Hoge Raad zijn, samengesteld uit bijvoorbeeld tien personen: twee magistraten, twee academici, twee vertegenwoordigers van de non-profitsector, twee bedrijfsleiders en twee gelote burgers (pariteit man-vrouw, pariteit Nederlands- en Franstaligen). Deze mensen zouden aangeduid worden door het federale parlement en hun beslissingen gelden voor alle parlementen en regeringen van dit land. Ook premier Alexander De Croo liet afgelopen week in Het Nieuwsblad optekenen dat het beter zou zijn dat een apart comité over het loon en pensioen van politici zou beslissen.

Ik ben ervan overtuigd dat deze Hoge Raad in transparantie een degelijke verloning voor het politiek ambt zal kunnen en willen uitvaardigen. Op dat moment zal geen enkele politicus in dit land nog zijn of haar eigen wedde kunnen bepalen.

Onze democratie kan er enkel wel bij varen.