Bruxsel babel. Meertaligheid in Brussel: een troef en een uitdaging.
De Brusselse Raad voor Meertaligheid, die in 2020 werd opgericht op initiatief van Sven Gatz, minister voor Meertaligheid, heeft zijn bevindingen samengevat en een aantal aanbevelingen geformuleerd in een memorandum aan de Brusselse kandidaten voor de verkiezingen van 9 juni 2024.
In taalkundig opzicht is Bruxsel Babel geworden en zal het nooit meer Bruxsel worden. De bevolking kan niet langer beschouwd worden als het naast elkaar leven van twee stabiele taalgemeenschappen, een Franstalige meerderheid en Nederlandstalige minderheid. Ze moet gezien worden als een zeer diverse en veranderlijke bevolking, die beter bediend en uitgerust moet worden. De taalregels die zestig jaar geleden werden opgesteld, moeten dus sterk worden geactualiseerd en alle verbeelding moet worden gebruikt om de Brusselaars uit te rusten met de taalvaardigheden die voor hen nu onmisbaar zijn.
Om deze acties te onderbouwen, is het belangrijk om eerst goed geïnformeerd te zijn: over de taalkundige realiteit van Brussel, over wat die verklaart en over wat er al gedaan wordt om zich aan te passen. Wie weet bijvoorbeeld dat er sinds 2000 meer mensen naar Brussel zijn verhuisd - de meesten uit het buitenland - dan er vandaag wonen? Of dat in veertig jaar tijd het percentage leerlingen in Nederlandstalige scholen dat thuis geen Nederlands spreekt, gestegen is van 4% naar 74%? Of dat bijna evenveel Brusselse politieagenten een premie krijgen voor hun kennis van het Engels als voor hun kennis van de tweede officiële taal?
Naast de vaak opvallende vaststellingen doet de Raad een aantal aanbevelingen: zes voor het federale niveau, tien voor het Brussels Gewest en tien voor elk van de Gemeenschappen.
Op federaal niveau adviseert de Raad onder andere om het gebruik van andere talen dan het Frans en het Nederlands toe te laten in alle contacten met het publiek en in de communicatie van alle Brusselse gemeentelijke en gewestelijke overheidsdiensten telkens wanneer dat nuttig kan zijn.
Voor de Federatie Wallonië-Brussel stelt de Raad onder meer voor om verschillende vernieuwende strategieën te gebruiken om het tekort aan leerkrachten Nederlands op te vangen, dat nog zal toenemen wanneer het Nederlands verplicht wordt in de Waalse lagere scholen.
Voor de Vlaamse Gemeenschap adviseert de Raad onder meer een hervorming van de schoolkalender om het verlies aan talenkennis als gevolg van de veel langere zomervakantie dan bijvoorbeeld in Nederland, te beperken en om de ontwikkeling van het immersieonderwijs in onze twee gemeenschappen en andere vormen van wederzijdse voordelige samenwerking te vergemakkelijken.
Voor het Brussels Gewest stelt de Raad onder meer voor om een jaarlijkse week van de meertaligheid te organiseren, een hoogtepunt dat scholen, bedrijven, openbare instellingen en het maatschappelijk middenveld mobiliseert om betrouwbare kennis over het simultaan leren van meerdere talen te verspreiden, goede praktijken uit te wisselen en de vele manieren om de taalvaardigheid in Brussel te verbeteren, beter te leren kennen.
Sven Gatz, minister voor Meertaligheid: "De Brusselse Raad voor Meertaligheid heeft de voorbije jaren een belangrijke ondersteunende en opbouwende rol gespeeld in de uitvoering van mijn beleid ter bevordering van meertaligheid in het Brussels Gewest. Samen hebben we veel kunnen bereiken. De Raad zal een belangrijke rol blijven spelen in de ontwikkeling van het beleid ter bevordering van meertaligheid. Het memorandum is daarvoor een uitstekend instrument.”
Philippe Van Parijs, voorzitter van de Brusselse Raad voor Meertaligheid:"Dit memorandum is geen opsomming van eisen. Het is een werktuig dat zowel politici als burgers in staat moet stellen zich meer bewust te worden van de aard en de omvang van een immense uitdaging en samen na te denken over de beste manier om die aan te gaan. Alleen een serene discussie op een stevige basis kan ons in staat stellen te slagen."
Het volledige memorandum en de 36 aanbevelingen van de Raad kunnen in het Frans of het Nederlands gedownload worden via de website www.Betalky.brussels.